Với mục tiêu dạy văn hóa và hướng nghiệp cho trẻ khuyết tật (TKT), cũng như đảm bảo 60% TKT tại cộng đồng được tư vấn, chăm sóc sức khỏe, phục hồi chức năng, can thiệp sớm và nâng cao nhận thức cộng đồng về vấn đề khuyết tật, những năm qua, Trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập TKT Phú Yên đã không ngừng đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao trình độ, chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên, trang bị cơ sở vật chất... Ngoài ra, Trung tâm còn đặc biệt quan tâm đến công tác hướng nghiệp cho TKT, giúp các em có đủ tự tin, hành trang vững chắc bước vào đời.

Thắp sáng hy vọng cho TKT

Trung tâm Hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập TKT Phú Yên được thành lập từ năm 1993 với nhiệm vụ hỗ trợ, chăm sóc, nuôi dạy và hướng nghiệp cho TKT thuộc nhiều dạng tật. Trong suốt hơn hai chục năm qua, Trung tâm đã nuôi dạy trưởng thành cho gần 400 TKT trong toàn tỉnh Phú Yên và một số TKT của các tỉnh lân cận như Khánh Hòa, Gia Lai, Bình Định, Quảng Ngãi… Hiện tại, Trung tâm có 110 học sinh khiếm thính, khiếm thị, khuyết tật vận động, chậm phát triển trí tuệ, tự kỷ đang theo học tại 8 lớp học. Trong đó, có 2 lớp dành cho trẻ ở các dạng tật và 6 lớp dành cho trẻ khiếm thính. Với những TKT dưới 6 tuổi, Trung tâm có riêng một chương trình giáo dục nhằm hỗ trợ can thiệp sớm, giúp các em có cơ hội phục hồi chức năng, hòa nhập cộng đồng.

TKT lớp Sơn Ca được giáo viên hướng dẫn học chào buổi sáng

Có đến 80% số TKT đến học tại Trung tâm đều có hoàn cảnh nghèo khó, xa nhà nên phải ăn ở nội trú. Để phát triển sức khỏe thể chất và tinh thần cho trẻ, giúp các em học tập tốt hơn, Trung tâm đã xin nguồn kinh phí của tỉnh hỗ trợ tiền ăn 150 nghìn đồng/tháng/trẻ, riêng Trung tâm tìm nguồn tài trợ 300 nghìn đồng/tháng/trẻ. Năm 2011, Trung tâm đã xin tài trợ được 10 máy vi tính, một máy in, các bộ tai nghe, các phần mềm vi tính đồng thời đăng ký kết nối internet, trang bị bàn ghế mới, máy điều hòa để tạo điều kiện học tập tốt nhất cho các em học sinh khuyết tật.

Trung tâm cũng triển khai Dự án Phát hiện sớm - Can thiệp sớm, nhằm hỗ trợ nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý và giáo viên làm công tác phát hiện sớm - can thiệp sớm, giáo viên dạy TKT, đầu tư trang thiết bị, đồ dùng dạy học, đồ chơi cho TKT. Thông qua dự án này, đã có gần 20 TKT của Trung tâm đủ điều kiện được tham gia học hoà nhập tại các trường phổ thông, hàng chục TKT ở các dạng tật chậm phát triển trí tuệ, chậm ngôn ngữ, tự kỷ được giáo viên tư vấn, tác động kịp thời để gia đình đưa trẻ đến học tập, được can thiệp sớm, giúp TKT có cơ hội hoà nhập cộng đồng.

Không như những đứa trẻ bình thường, mọi sinh hoạt của TKT trí tuệ vô cùng khó khăn. Giáo viên phải dạy các em từ việc xúc cơm, rửa tay đến cách cầm bút, sau đó mới đến việc dạy văn hoá. Quá trình nhận thức của trẻ thiểu năng, trẻ tự kỷ phải đi cả một chặng đường dài, do đó mục tiêu đầu tiên đặt ra là dạy các kỹ năng tự lập để các em có thể hoà nhập được với cộng đồng, có thể giúp các em nhận biết được giá trị của cuộc sống, biết ứng xử với những sự việc xung quanh mình ở mức độ trung bình. Bởi vậy, Trung tâm đã bổ sung thêm các phòng chức năng trị liệu cũng như trang thiết bị, tư liệu, đồ dùng hỗ trợ cho việc giám sát, đánh giá và trị liệu phục hồi cho TKT… Qua các phòng chức năng trị liệu, phụ huynh của TKT có thể theo dõi, quan sát quá trình kiểm tra, đánh giá cũng như giúp phụ huynh có cơ hội học hỏi trực tiếp từ giáo viên các phương pháp hỗ trợ cho TKT để thực hành ngay tại gia đình và đạt được mục tiêu giúp TKT phục hồi chức năng đạt hiệu quả cao nhất.

Ngoài học văn hóa, TKT đến học tại Trung tâm còn được sống trong một môi trường lành mạnh, được các thầy cô yêu thương chăm sóc và được tạo điều kiện đi thăm quan dã ngoại mỗi năm ít nhất 1 lần để tìm hiểu danh lam thắng cảnh, tìm hiểu lịch sử qua những khu di tích văn hóa trong và ngoài tỉnh, được giao lưu với học sinh các trường phổ thông và các tổ chức xã hội khác nhằm tạo cho các em sự gần gũi, xóa đi rào cản với cộng đồng xã hội và thắp sáng hy vọng cho TKT .

Hướng nghiệp cho trẻ khuyết tật

Bên cạnh làm tốt vai trò, nhiệm vụ của một Trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hoà nhập cho TKT, Ban Giám đốc Trung tâm cũng tranh thủ để có được sự quan tâm nhiều hơn của lãnh đạo các cấp ở địa phương, các tổ chức xã hội để cùng chung tay, góp sức mang lại niềm vui tròn vẹn, đó là giúp TKT được làm việc như một người bình thường, được trở thành những người có ích cho gia đình, xã hội, xoá đi mọi mặc cảm để khẳng định mình trong cuộc sống.

Để giúp TKT thực hiện được mong ước đó, Trung tâm đã hướng nghiệp, dạy nghề cho TKT có khả năng lao động đến tuổi ngoài 20 như tổ chức dạy nghề may dân dụng, thêu ren miễn phí cho các trẻ lớn tuổi có nhu cầu. Qua các lớp học nghề, gần 20 em đã theo học. Một số em sau khi học nghề đã về sống với gia đình đã tự mở cửa hàng may hoặc nhận hàng gia công cho một số cơ sở may thêu, từng bước ổn định cuộc sống, góp phần nâng cao thu nhập gia đình.

Đại sứ nhân ái - Hoa hậu Diễm Hương tặng quà cho TKT tại Trung tâm (ngoài cùng bên trái)

Không chỉ chú trọng đến công tác hướng nghiệp, dạy nghề, Trung tâm còn phối hợp với một số các tổ chức tình nguyện viên quốc tế mở lớp dạy vẽ, đàn cho TKT có năng khiếu hội hoạ, âm nhạc. Nhiều em sau khi được tham gia lớp năng khiếu hội hoạ đã có thể vẽ tranh phong cảnh, chân dung kiếm thêm thu nhập, còn một số em có năng khiếu về âm nhạc, hát đã mạnh dạn tham gia các cuộc thi văn nghệ dành cho người khuyết tật và đạt được nhiều giải cao.

Bà Võ Thị Thùy Giang - Phó Giám đốc Trung tâm cho biết: “Nhiều năm qua, Trung tâm không chỉ chăm sóc, hỗ trợ giáo dục, PHCN cho TKT đến học tại Trung tâm mà còn tham gia hỗ trợ cho TKT ngoài cộng đồng. Nhờ đó mà tỉ lệ TKT được phát hiện sớm, can thiệp sớm, PHCN và được tham gia các lớp học hoà nhập tăng lên đáng kể. TKT sẽ chỉ học tại Trung tâm một khoảng thời gian nhất định, vì vậy cán bộ và các giáo viên của Trung tâm đã luôn cố gắng dành hết tâm huyết, khả năng để giúp TKT được phát triển tốt hơn”./.

Nguồn: Tạp chí Người bảo trợ