Nhằm nâng cao năng lực của các tổ chức Hội nhóm của người khuyết tật Việt Nam, hỗ trợ và giám sát thực thi Công ước quốc tế về Quyền của người khuyết tật (NKT) của chính phủ trên toàn quốc đồng thời tạo ra một mạng lưới các tổ chức hội nhóm của NKT bền vững để có thể giám sát đánh giá, vận động chính sách và truyền thông, Trung tâm Hành động vì sự phát triển cộng đồng với sự hỗ trợ của tổ chức CBM tiến hành thực hiện Dự án “Giám sát đánh giá và thực hiện Công ước của Liên Hợp Quốc về Quyền của người khuyết tật tại Việt Nam”.

Nâng cao năng lực tổ chức của NKT

Ngày 28/11/2014, Chính phủ Việt Nam đã phê chuẩn Công ước của Liên Hợp Quốc về Quyền của người khuyết tật (viết tắt là CRPD) sau nhiều cuộc vận động của các Hội Người khuyết tật, tổ chức phi chính phủ, các tổ chức phát triển khác. Mặc dù, việc phê chuẩn Công ước thể hiện các cam kết của Chính phủ Việt Nam trong việc thúc đẩy và phát huy các quyền của người khuyết tật, nhưng việc thực hiện CRPD đến nay vẫn còn nhiều vướng mắc.

Ra mắt Dự án tại Hà Nội

Theo ông Trương Đức Tùng - Trưởng đại diện CBM tại Việt Nam: “Những năm gần đây chúng ta chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của các tổ chức của NKT và vì NKT ở Việt Nam. Điều này thể hiện sự quan tâm sâu sắc của chính phủ Việt Nam với việc bảo vệ và thực hiện quyền của NKT. Việc thực hiện triển khai Luật NKT trong 5 năm vừa qua và phê chuẩn Công ước quốc tế về Quyền của NKT đã thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động chăm sóc đời sống của NKT, số lượng và chất lượng các hoạt động của NKT ngày càng được nâng cao. Trong hoạt động của mình, CBM cam kết ủng hộ mạnh mẽ Chính phủ Việt Nam và các tổ chức vì NKT trong việc triển khai luật NKT và các văn bản quốc tế mà Việt Nam đã cam kết tham gia”.

Cũng theo ông Trương Đức Tùng, trong tầm nhìn 10 năm tới tại Việt Nam, CBM hy vọng được góp phần xây dựng xã hội hòa nhập mà tất cả nam giới, phụ nữ, trẻ em trai, gái khuyết tật đều được hưởng các quyền bình đẳng của mình như mọi thành viên khác trong xã hội. Bởi vì, sự nghiệp xóa đói giảm nghèo chưa thể được coi là thành công nếu chưa giải quyết được các vấn đề của NKT, các mục tiêu thiên niên kỷ các vấn đề khuyết tật cần được đưa vào các chính sách xã hội nhiều hơn nữa.

Với mong muốn góp phần nâng cao năng lực cho tổ chức NKT với các dạng tật khác nhau, đóng góp nhiều hơn nữa trong việc nâng cao đời sống của NKT tại địa phương thông qua nâng cao năng lực các tổ chức của NKT từ đó sẽ có thêm tiếng nói chất lượng đối với việc cải thiện môi trường chính sách, báo cáo về việc thực hiện công ước về quyền của NKT, CBM đã hỗ trợ để Trung tâm hành động vì sự phát triển cộng đồng thực hiện Dự án “Giám sát đánh giá và thực hiện Công ước của Liên Hợp Quốc về Quyền của người khuyết tật tại Việt Nam”. Trong khuôn khổ Dự án, từ nay đến hết 2015, các bên sẽ tập trung xây dựng bộ công cụ tài liệu với các chủ đề: Công ước về quyền của NKT và vấn đề thực thi Công ước ở Việt Nam; Giám sát thực thi Công ước của Liên Hợp Quốc về Quyền của NKT; Luật NKT và các chính sách liên quan; Vận động chính sách; Truyền thông hội nhóm NKT và Phát triển tổ chức của NKT.

Góp phần vào tiến trình thực thi, giám sát CRPD tại Việt Nam

Mục tiêu mà Dự án hướng đến là góp phần vào sự thành công trong tiến trình thực thi cũng như giám sát đánh giá Công ước Liên Hợp Quốc về Quyền của NKT. Từ đó, tăng cường năng lực cho các tổ chức của NKT trong việc giám sát, đánh giá Công ước Liên Hợp Quốc về Quyền của NKT tại 3 miền Bắc Trung, Nam.

Nói về việc xây dựng 6 bộ công cụ (6 cuốn sách), bà Nguyễn Thị Lan Anh - Giám đốc Trung tâm Hành động vì sự phát triển cộng đồng cho biết: Tất cả các tổ chức đang hỗ trợ về NKT đều có những cuốn sách về hỗ trợ NKT, chúng tôi không phải xây mới mà xin phép thu thập lại các kiến thức của các anh chị ở những tổ chức hội nhóm của NKT, các tổ chức đi trước để xây dựng nên các cuốn sách với sự hỗ trợ của các chuyên gia đến từ các Bộ, ban ngành các trường đại học uy tín và chuyên gia đến từ tổ chức của NKT. Làm sao các quyển sách này đến tay các tổ chức của NKT có tính khả thi giúp ích cho các tổ chức có thêm bộ công cụ để thực thi, giám sát công ước tại Việt Nam dễ dàng hơn.

Đối tác của Dự án là Liên Hiệp Hội về NKT Việt Nam, các tổ chức Hội của NKT, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, các Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, UBND các tỉnh, thành phố, Sở Nội vụ… Ngoài ra còn có các tổ chức quốc tế tại Việt Nam, các tổ chức phi chính phủ quốc tế và Việt Nam đang làm việc trong lĩnh vực trợ giúp NKT.

Đại diện các chuyên gia, các tổ chức Hội, nhóm của NKT, các tổ chức phi chính phủ, tổ chức xã hội hoạt động trong lĩnh vực NKT cùng thảo luận để xây dựng các bộ công cụ tài liệu

Có 4 kết quả mà Dự án hướng đến, mong muốn đạt được trong thời gian từ nay đến cuối năm 2019. Trong đó, kết quả dự kiến thứ nhất là tổ chức Hội của NKT được trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết trong việc giám sát, đánh giá Công ước Liên Hợp Quốc về Quyền của NKT. Bộ công cụ tập huấn gồm 6 phần sẽ được sử dụng để tập huấn cho các tổ chức Hội của NKT trong giai đoạn 2016 - 2019. Trong đó, năm 2015, nhóm chuyên gia sẽ tiến hành soạn thảo lấy ý kiến của các tổ chức Hội của NKT và các tổ chức liên quan để xây dựng bộ tài liệu chuẩn. Đối tác/cộng tác thực hiện kết quả này được phân thành 3 nhóm: Nhóm các tổ chức Hội đã phát triển trong một thời gian và có tiếng nói nhất định trong phong trào của NKT tại Việt Nam như Hội NKT Hà Nội, Hội NKT Đà Nẵng…

Các tổ chức này có thể triển khai hoạt động cũng như thực hiện các chương trình giảng dạy, đào tạo và thực hành ngay với bộ công cụ, tham gia vào quá trình viết báo cáo giám sát của các tổ chức của NKT về thực thi Công ước Liên Hợp Quốc. Nhóm 2 là các tổ chức của NKT chiến lược. Nhóm này bên cạnh việc tham gia các hoạt động chuyên sâu và hỗ trợ phát triển năng lực tổ chức cũng như thực hành các bộ công cụ giám sát, đánh giá việc thực thi chính sách vào cuộc sống như giám sát tiếp cận các công trình công cộng, các cơ sở y tế… Nhóm 2 sẽ chỉ dành riêng cho 3 tổ chức Hội của NKT tại 3 miền là Thái Nguyên, Quảng Nam và Lâm Đồng. Từ năm 2017, Dự án sẽ hỗ trợ cho ít nhất 2 tổ chức của NKT mới được ra đời để thành lập tổ chức có tư cách pháp nhân và sẽ tham gia vào một số hoạt động của dự án.

Kết quả dự kiến thứ hai là các tổ chức Hội nhóm của NKT tại Việt Nam hoạt động tích cực và hiệu quả đóng góp tích cực cho báo cáo của các tổ chức Hội của NKT về giám sát đánh giá thực thi Công ước vào các năm 2017, 2019. Kết quả này sẽ hợp tác chặt chẽ với Trung tâm hành động vì sự phát triển cộng đồng và Liên hiệp Hội về NKT Việt Nam để triển khai các hoạt động trong suốt các năm từ 2016 - 2019.

Kết quả dự kiến thứ ba là cải thiện thông tin chia sẻ của các tổ chức của NKT trên toàn quốc với Công ước quốc tế về Quyền của NKT là kim chỉ nam. Tăng cường công tác truyền thông, phổ biến thông tin và bài học kinh nghiệm có được từ Dự án trên báo chí, các phương tiện thông tin, truyền thông xã hội và nhiều hoạt động truyền thông khác. Ngoài ra, Dự án cũng sẽ tăng cường mạng lưới thông tin liên lạc giữa các tổ chức của NKT và giúp họ tiến hành các hoạt động truyền thông ngay tại địa phương của họ. Bên cạnh đó, các khóa tập huấn trong Kết quả 1, các buổi Hội thảo và các cuộc họp trong Kết quả 2 cũng là cơ hội cho các tổ chức của NKT Việt Nam có được sự kết nối tốt hơn.

Riêng kết quả dự kiến thứ 4 sẽ tập trung hỗ trợ tăng cường năng lực cho Trung tâm Hành động vì sự phát triển cộng đồng trong việc quản lý Dự án, giám sát, đánh giá và trợ giúp kỹ thuật.  

Nguồn: Tạp chí Người Bảo Trợ