Năm 2013 Hội Bảo trợ người tàn tật và trẻ mồ côi Việt Nam triển khai mô hình dạy nghề tạo việc làm cho NKT tại 100% doanh nghiệp vừa và nhỏ. Sự chuyển hướng này tác động như thế nào đến hiệu quả hoạt động dạy nghề của Hội? Đâu là lý do Hội chỉ lựa chọn các đơn vị dạy nghề ngoài công lập? Những thắc mắc này sẽ được bà Hoàng Diệu Tuyết, Phó Chủ tịch Hội giải đáp trong cuộc phỏng vấn ngắn của phóng viên Tạp chí Người Bảo trợ dưới đây.

Bà Hoàng Diệu Tuyết, Phó Chủ tịch Hội Bảo trợ người tàn tật và trẻ mồ côi Việt Nam

Phóng viên: Được biết, năm 2013 Hội Bảo trợ người tàn tật và trẻ mồ côi Việt Nam tiếp nhận nhiệm vụ dạy nghề theo Đề án trợ giúp NKT giai đoạn 2012 - 2020. Hoạt động này đã được Hội triển khai như thế nào thưa bà?

Bà Hoàng Diệu Tuyết: Hội Bảo trợ người tàn tật và trẻ mồ côi Việt Nam đã có kinh nghiệm 20 năm hoạt động, trong đó có hơn 10 năm thực hiện các hoạt động dạy nghề, tạo việc làm cho NKT. Hội được Nhà nước giao thí điểm xây dựng mô hình dạy nghề gắn với giải quyết việc làm cho NKT tại các doanh nghiệp nhỏ và vừa năm 2012 và hoàn thiện năm 2013. Năm 2013, Hội tiếp nhận nhiệm vụ theo Đề án trợ giúp NKT được Thủ tướng chính phủ phê duyệt tại quyết định số 1019/QĐ-TTg, ngày 5/8/2012 với mức kinh phí là 3 tỷ đồng.

Từ nguồn kinh phí này, Hội đã chỉ đạo, thống nhất tới các tỉnh, thành Hội trong cả nước và tổ chức triển khai 31 lớp dạy nghề cho NKT tại 22 đơn vị thuộc 16 tỉnh, thành phố với tổng số 540 học viên. Kinh phí phân bổ tối đa là 200 triệu đồng/tỉnh và tối thiểu là 150 triệu đồng/tỉnh tùy từng ngành nghề. Chi phí đào tạo theo mức tối đa là 6 triệu đồng/người/khóa học. Quan điểm của Hội là lựa chọn những đơn vị đã có kinh nghiệm, những đơn vị sẵn sàng tham gia tổ chức dạy nghề và tạo việc làm cho NKT, nhằm hoàn thiện mô hình theo nhiệm vụ được giao, tham gia nghiên cứu việc ban hành, sửa đổi, bổ sung chính sách, cơ chế dạy nghề, tạo việc làm cho NKT tại cơ sở ngoài công lập,... Vì vậy, 100% các lớp được tổ chức tại các doanh nghiệp tư nhân, cơ sở sản xuất tại cộng đồng.

Phóng viên: Tại sao năm nay Hội lại chọn 100% đơn vị dạy nghề là các doanh nghiệp nhỏ và vừa ngoài công lập mà không phải là các đơn vị, trung tâm dạy nghề của Nhà nước thưa bà?

Bà Hoàng Diệu Tuyết: Thực ra, năm 2012, Hội cũng đã lựa chọn 2 loại hình dạy nghề công lập và ngoài công lập. Cơ sở ngoài công lập thu hút được lao động NKT vào làm việc, nhưng còn gặp rất nhiều khó khăn, đặc biệt là cơ chế, chính sách. Vì vậy, năm nay, Hội thực hiện dạy nghề và tạo việc làm tại 100% doanh nghiệp nhỏ và vừa, tách việc dạy nghề cho riêng NKT. Sở dĩ Hội không đi vào các Trung tâm dạy nghề, giới thiệu việc làm của Nhà nước cũng có lý do là ngân sách Nhà nước cấp cho Hội từ Chương trình mục tiêu quốc gia, Hội không giao nhiệm vụ lại cho các Trung tâm của Nhà nước. Mặt khác, việc xây được mô hình không phải từ các Trung tâm này, mà từ hoạt động dạy nghề cho NKT tại cơ sở. Vì các đơn vị này gần địa bàn sinh sống của NKT, điều kiện đi lại, sinh hoạt thuận tiện cho NKT, tranh thủ được sự hỗ trợ, giúp đỡ của cộng đồng, gia đình cũng yên tâm khi gửi gắm con em mình vào học. Ngành nghề của các đơn vị này thường gắn với nhu cầu và điều kiện thực tế tại địa phương. Bên cạnh đó, hình ảnh của các đơn vị dạy nghề cũng được cải thiện, khuyến khích họ tham gia thực hiện trách nhiệm xã hội, trách nhiệm cộng đồng. Và điều đặc biệt quan trọng là khi các đơn vị dạy nghề đều là cơ sở sản xuất kinh doanh có nghề và đã sinh sống bằng nghề này, nên khi đào tạo xong, hầu hết đều giữ lại làm việc luôn. Lợi thế của các đơn vị dạy nghề ngoài công lập đối với NKT đã khá rõ. Nhưng nhiều bất cập đã xuất hiện trong quá trình đào tạo dạy nghề, chủ yếu là đang áp dụng các nội dung, thủ tục, mẫu biểu, chứng từ... như đối với người bình thường, chưa phù hợp với đặc trưng của NKT, điều kiện của cơ sở dạy nghề.

Phóng viên: Với sự đổi mới này, bà đánhh giá như thế nào về triển vọng của công tác dạy nghề, tạo việc làm cho NKT của Hội trong năm 2013?

Bà Hoàng Diệu Tuyết: Triển khai công tác dạy nghề năm 2013 thực sự là 1 thách thức đối với Hội, nhưng có thuận lợi là được nhân dân, NKT và gia đình NKT đồng tình ủng hộ, chính quyền địa phương hoan nghênh và các đơn vị nhiệt tình hưởng ứng.

Vừa qua, Hội đã tổ chức kiểm tra được 8 lớp, nhiều NKT đã nắm bắt được tay nghề, có thu nhập ngay trong quá trình học nghề. Có đơn vị dạy nghề đã cam kết giữ lại 100% học viên đã được học nghề vào làm việc. Theo đánh giá bước đầu kết quả tương đối tốt. Chúng tôi tin tưởng, chất lượng và hiệu quả công tác dạy nghề tạo việc làm cho NKT năm nay sẽ cao hơn năm trước. Sẽ có từ trên 80% đến 90% NKT sau học nghề có việc làm. Nhưng quan trọng hơn sẽ góp phần tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc từ chương trình dạy nghề đối với NKT.

Xin cảm ơn bà!

Dung Nhi (thực hiện)