Chúng tôi được ông Lương Văn Dũng, Trưởng thôn Tân Thành, (xã Kha Sơn, huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên) dẫn vào thăm 3 bà cháu cô bé Lương Thị Tuyết Mai trong căn nhà nhỏ, nằm sâu giữa những vạt đồi keo. Mẹ của Mai là chị Lương Thị Hoa người thấp, nước da ngăm đen, khù khờ, không biết gì, chỉ đứng ngoài sân cười những chuyện không đâu. Phía trong nhà, trên chiếc giường ọp ẹp đã cũ, Mai ngồi kế bên bà ngoại đang thoi thóp thở từng nhịp.

“Bà ơi, bà đừng bỏ cháu mà đi. Bà dậy với cháu đi bà”, cô gái vừa gọi bà vừa khóc. Đôi bàn tay em khe khẽ nắm lấy tay bà như cố níu để bà không thể dời xa mình được. Từ nhỏ bà là người chăm bẵm, nuôi nấng dạy dỗ Mai nên từ khi bà ốm, cô bé cũng suy sụp tinh thần hẳn đi.

Bà Bình, hàng xóm của gia đình, đôi mắt cũng đang rớm lệ nhìn cụ Xoa, bà tâm sự, cô Hoa từ bé đã ngơ ngơ như vậy rồi, hồi có bầu bé Mai cũng có biết gì đâu. Một tay cụ Xoa vừa chăm con, vừa chăm cháu. Ngày con bé Mai còn nhỏ, nó gọi bà là mẹ luôn vì mẹ nó có biết gì đâu. Bà đi cấy thuê, con bé cũng đi theo, bà đi nhặt lá về đun, cũng là có nó đi cầm bì đựng lá… Ở cả vùng này, ai cũng thương bà cháu vất vả, nghèo khổ từ xưa.

Nằm trên giường, bà cụ gầy khẳng khiu như cây khô lâu ngày thiếu nước. Cụ thở từng nhịp nặng nề. Có lẽ cụ sẽ chẳng còn nhiều thời gian nữa...nghĩ vậy, Mai càng hốt hoảng và sợ hãi hơn khi không còn có bà bên cạnh làm điểm tựa cho em.

Vì hoàn cảnh gia đình nghèo khó, lại đúng lúc bà lâm bệnh nặng nên Mai vừa chỉ học hết lớp 12 là ở nhà chăm bà và mẹ. Đôi mắt cô gái lúc nào cũng đượm buồn, vì thương bà, thương mẹ nên em đành gác việc học hành và không còn sự lựa chọn.

Cuộc sống khó khăn, thiếu thốn trăm bề, bởi mọi chi phí thuốc thang cho cụ Xoa đều trông chờ cả vào khoản tiền trợ cấp ít ỏi, còn bữa rau, bữa cháo cho qua ngày của 3 bà cháu đều do bà con trong thôn giúp đỡ. Trước kia, khi bà còn khỏe mạnh, bà làm gì, Mai làm theo đó, nhưng từ ngày bà ốm, em cũng chỉ quanh quẩn ở nhà chứ không đi đâu xa được. Em kể chuyện: “Thấm thoắt cũng gần 2 năm bà nằm thế này rồi cô ạ. Bà không nói được, bà chỉ nhìn cháu thôi, có lần bà còn khóc nữa”.

Thương cho tình cảnh của 3 bà cháu Mai nên người dân trong thôn thường xuyên qua lại hỏi thăm và động viên giúp đỡ bà cháu bơ gạo hay quả trứng. Khi chúng tôi có mặt ở gia đình, bà con cũng đến đông đủ, ai cũng mong muốn được mọi người hỗ trợ, giúp đỡ để bà cháu đỡ khổ.

20 tuổi, Mai không có bố, em chỉ có người mẹ chậm chạp và bà ngoại  héo hắt, không biết sẽ trụ được bao lâu nữa. Đôi mắt em buồn thiu, lúc nào cũng trực khóc, em thương bà sống cả đời khổ sở, thương cả mẹ sinh ra đã không may mắn được bình thường như bao người khác. Mai muốn làm điều gì đó để giúp bà, giúp mẹ nhưng em đành bất lực