Việc phát triển thị trường trong nước đã tạo nền tảng vững chắc, xây dựng nên những chuỗi cung ứng hàng hóa với sự kết nối chặt chẽ giữa các chủ thể, có khả năng cung ứng cho thị trường ngay cả trong tình huống có nhiều địa phương cùng lúc áp dụng giãn cách xã hội.

Tại Hội nghị "Giữ vững mối liên kết đảm bảo chuỗi cung ứng hàng Việt Nam hưởng ứng Cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam" do Bộ Công Thương tổ chức ngày 8/12, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải nhìn nhận, từ cuối tháng 4/2021, làn sóng dịch COVID-19 lần thứ tư đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của nhân dân, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, đây cũng là khoảng thời gian đặc biệt khi chúng ta chứng kiến sức sống mãnh liệt của hàng Việt và vai trò quan trọng của thị trường trong nước đối với nền kinh tế.

“Khi thế giới phải phong tỏa vì dịch bệnh, nguồn cung và nhu cầu bị gián đoạn, nhiều chỉ số kinh tế sụt giảm so với cùng kỳ thì thị trường trong nước như một bức tường thành vững chắc, bảo vệ nền kinh tế khỏi những biến động từ bên ngoài.

Tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ 11 tháng đầu năm 2021 tuy giảm 8,7% so với cùng kỳ năm trước, do các dịch vụ du lịch, hàng không trên toàn cầu bị đình trệ, nhưng doanh thu bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tháng 11 tăng 6,2% so với tháng trước. "Chúng ta đã thành công khi nguồn cung hàng hóa thiết yếu không bị gián đoạn và kiểm soát được giá cả trên thị trường, ngay cả ở Bắc Ninh, Bắc Giang, TPHCM và một số tỉnh phía nam trong thời gian thực hiện Chỉ thị 16 và 16+”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải khẳng định.

Những cú bắt tay trong khó khăn

Minh chứng rõ nhất của sự thành công trong việc giữ vững chuỗi cung ứng là việc tiêu thụ nông sản của Bắc Giang.

Ông Phạm Công Toản, Phó Giám đốc Sở Công Thương Bắc Giang chia sẻ, đợt dịch COVID-19 lần thứ 4 bùng phát đã khiến Bắc Giang trở thành một trong những tâm dịch lớn nhất cả nước, đặc biệt, tỉnh Bắc Giang đã quyết định tạm dừng hoạt động của 4 khu công nghiệp để phòng, chống dịch.

Khi thực hiện "biện pháp mạnh" này, tỉnh Bắc Giang đã tính đến sự ảnh hưởng rất lớn đến phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh, thậm chí nhiều doanh nghiệp lâm vào tình cảnh khó khăn, gián đoạn sản xuất và đứt gãy chuỗi sản xuất. Tuy nhiên, với nhiều giải pháp linh hoạt, quyết liệt và đồng bộ từ Trung ương đến địa phương, những mặt hàng nông sản chủ lực của Bắc Giang vẫn được tiêu thụ rất tốt.

“Đến thời điểm này, mặt hàng cam và bưởi của Bắc Giang đang được tiêu thụ tốt với giá bán bình quân tương đương, thậm chí cao hơn năm 2020. Các sản phẩm khác như thịt lợn, thịt gà... cũng đang được tiêu thụ ổn định, 100% sản phẩm của tỉnh đều tiêu thụ trong nước,” ông Phạm Công Toản nói.

Về phía các doanh nghiệp, bà Phạm Thị Huân, Chủ tịch HĐQT , Tổng Giám đốc Công ty CP Ba Huân cho rằng, đối với người dân vùng dịch, trứng là thực phẩm thực sự thiết yếu. Thực tế, trong thời gian giãn cách xã hội căng thẳng ở các tỉnh thành phía nam, Ba Huân luôn bảo đảm cung ứng hàng hóa, đặc biệt là mặt hàng trứng. Sản phẩm của Ba Huân bảo đảm chất lượng, song luôn được bán với giá thấp hơn giá thị trường. Bên cạnh đó, doanh nghiệp này cũng đánh giá cao sự vào cuộc của Bộ Công Thương, Bộ GTVT… đã luôn đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp trong vận chuyển, chuỗi cung ứng.

"Ngay khi chúng tôi phản ánh xe chở hàng của bị ách tắc, các bộ, ngành, Tổ công tác đã lập tức xử lý cho doanh nghiệp. Nhờ đó, chuỗi cung ứng hàng hóa mới được thông suốt", bà Phạm Thị Huân nói.

Với ngành dệt may, ông Vương Đức Anh, Chánh Văn phòng HĐQT Tập đoàn Dệt May Việt Nam (Vinatex) chia sẻ: Đã có thời điểm, 60.000 lao động ngành dệt may, chiếm 40% tổng lao động Tập đoàn phải nghỉ việc trong 3 tháng. Chi phí bỏ ra để duy trì sản xuất là rất lớn. Tuy nhiên, bằng các giải pháp nỗ lực duy trì sản xuất '3 tại chỗ', giữ vững vị trí trong chuỗi cung ứng toàn cần và giữ chân người lao động, doanh thu của Vinatex đã vượt 30% trong quý 3, lợi nhuận tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm 2020.

Thêm vào đó, ông Vương Đức Anh nhìn nhận, kinh nghiệm từ đợt dịch cho thấy, việc làm chủ nguyên liệu trong nước là chìa khoá để giúp doanh nghiệp phát triển bền vững trong bối cảnh biến động như dịch bệnh kéo dài. Do đó ngành dệt may đã có kế hoạch phát triển chuỗi sản xuất từ sợi, dệt nhuộm đến may, tiến tới là nhà cung cấp trọn gói đối với các khách hàng lớn.

Các địa phương tích cực liên kết với nhau nhằm bảo đảm nguồn cung ứng hàng hóa cho dịp cuối năm, Tết nguyên đán

Tăng cường liên kết giữa các chủ thể

Khẳng định sức sống mãnh liệt của hàng Việt Nam trong bối cảnh khó khăn, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết, các biện pháp điều hành để thích ứng với dịch bệnh vừa qua đã chứng minh, thị trường trong nước đã tạo thành nền tảng vững chắc trong xây dựng kết cấu hạ tầng thương mại; trong phát triển các chương trình thương mại nội địa như: Chương trình bình ổn thị trường, chương trình Đưa hàng Việt về nông thôn, đề án Phát triển thị trường trong nước gắn với Cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam…

Những chương trình này đã xây dựng nên những chuỗi cung ứng hàng hóa mà ở đó, sự kết nối giữa các bộ, ngành Trung ương với chính quyền địa phương; doanh nghiệp sản xuất, hợp tác xã, hộ nông dân với doanh nghiệp phân phối đã tạo thành dòng chảy thương mại vững chắc, có khả năng điều tiết thị trường, ngay cả trong tình huống có nhiều địa phương cùng lúc áp dụng giãn cách xã hội.

Các mối liên kết giữa giữa cơ quan quản lý nhà nước và doanh nghiệp giúp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Mối liên kết giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp cũng được đẩy mạnh thông qua tăng cường sử dụng sản phẩm của nhau, tham gia vào chuỗi cung ứng hàng hóa. Mối liên kết giữa doanh nghiệp với các hợp tác xã cũng được duy trì, từ đó hỗ trợ người sản xuất và lưu thông, phân phối hàng hóa, đặc biệt là nông sản.

Các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức chính trị, xã hội như Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp, Hội Nông dân, Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam… cũng tăng cường kết nối nhằm tìm ra tiếng nói chung với người dân và doanh nghiệp. Đặc biệt, sự liên kết giữa các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp và truyền thông đã được triển khai nhằm thông tin kịp thời, nhanh chóng các chương trình, định hướng của Đảng và Chính phủ trong quá trình phòng, chống dịch đến rộng rãi người dân.

Ngay thời điểm này, để chuẩn bị hàng hóa cho dịp Tết Nguyên Đán, các địa phương cũng tích cực liên kết với nhau nhằm bảo đảm nguồn cung ứng hàng hóa. Đơn cử, ngày 2/12 vừa qua, UBND TPHCM đã phối hợp với các tỉnh, thành trên cả nước tổ chức Hội nghị kết nối cung - cầu giữa thành phố với các tỉnh, thành năm 2021. Ngành nông nghiệp Hà Nội cũng đã và đang chủ động đẩy mạnh phối hợp với các địa phương, kết nối với các doanh nghiệp, hợp tác xã trong tiêu thụ nông sản, thực phẩm… bảo đảm nguồn cung cho thị trường Thủ đô, góp phần quảng bá cho nông sản các vùng miền trên cả nước.

“Có thể nói, mối liên kết - bản thân nó đã là chìa khóa quan trọng trong bất kỳ thời điểm nào, nhưng khi dịch bệnh COVID-19 bùng phát nghiêm trọng hay khi chúng ta phải thích nghi với “tình hình mới” thì chiếc chìa khóa đó lại phát huy tác dụng hơn bao giờ hết, để từ đó góp phần giữ vững chuỗi cung ứng hàng hóa trong nước”, Thứ trưởng khẳng định.

Với bối cảnh hiện nay, để thích ứng an toàn với dịch bệnh cũng như duy trì chuỗi sản xuất bền vững, Bộ Công Thương đề nghị các doanh nghiệp cần chủ động xây dựng kế hoạch sản xuất trong tình huống dịch có thể kéo dài, nhanh chóng tái tuyển dụng và đào tạo lao động, nhất là những ngành thâm dụng cao như da giày, điện tử, chế biến thực phẩm...; xây dựng các chính sách linh hoạt về giờ làm thêm, trả thêm thù lao cho lao động làm việc tại chỗ, hỗ trợ giữ trẻ cho người lao động... Đồng thời, Bộ Công Thương khẳng định, Bộ sẽ lắng nghe những kiến nghị của doanh nghiệp về những bất cập phát sinh để xử lý sớm, tránh xảy ra tình trạng cát cứ, ách tắc lưu thông hàng hóa như vừa qua.