GS.TS Nguyễn Văn Tuyến, Viện trưởng Viện Hóa học (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) cho biết, thuốc Favipiravir có cơ chế tác dụng ức chế enzym RNA-polymerase ngăn chặn sự nhân lên của virus, tương tự như thuốc chống COVID Remdesivir, nhưng dùng được theo đường uống.

Các nhà khoa học Viện Hóa học nghiên cứu tổng hợp thuốc Favipiravir. Ảnh: Viện Hóa học

Theo GS.TS. Nguyễn Văn Tuyến,Favipiravir là một thuốc kháng virus, được sử dụng lâm sàng từ năm 2014 để điều trị bệnh cúm Nhật Bản, Ebola… Thuốc có cơ chế tác dụng ức chế enzym RNA-polymerase ngăn chặn sự nhân lên của virus, tương tự như thuốc chống COVID-19 Remdesivir, nhưng dùng được theo đường uống. 

Khi đại dịch COVID-19 bùng phát vào tháng 12/2019, để nhanh chóng tìm ra một loại thuốc điều trị COVID-19, các nhà khoa học đã sàng lọc và phát hiện một số thuốc có hiệu quả ngăn chặn sự phát triển của COVID-19, trong đó có Favipiravir.

Từ tháng 2/2020, Trung Quốc là nước đầu tiên cấp phép sử dụng Favipiravir để điều trị COVID-19. Sau đó, các nước như Nga, Nhật Bản, Ấn Độ, Italy… cũng lần lượt cấp phép sử dụng Favipiravir để điều trị COVID-19. 

Tại Việt Nam, trước tình hình cấp bách, theo chỉ đạo của Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, tháng 8/2020 Viện trưởng Viện Hóa học đã tổ chức một nhóm nghiên cứu gồm các cán bộ Phòng Hóa dược, Phòng Nghiên cứu phát triển dược phẩm và nhóm nghiên cứu của TS. Trần Quang Hưng để xây dựng và triển khai nhiệm vụ “Nghiên cứu quy trình tổng hợp hiệu quả Favipiravir sử dụng trong điều trị COVID-19”.

Sau 6 tháng, nhóm nghiên cứu đã hoàn thành quy trình tổng hợp Favipiravir trên quy mô phòng thí nghiệm. Bên cạnh đó, trên cơ sở những quy trình đã công bố trước đó, nhóm nghiên cứu đã cải tiến và rút gọn được 4 bước và sử dụng nguyên liệu dễ kiếm, rẻ hơn.

“Tới đây, để bổ sung các loại thuốc có khả năng điều trị COVID-19, bên cạnh chiến lược vaccine, chúng tôi đề xuất tiếp tục nghiên cứu để hoàn thiện và nâng cao quy trình này lên quy mô cao hơn, lập hồ sơ đăng ký thử nghiệm lâm sàng và tiến tới cấp phép sử dụng tại Việt Nam”, GS.TS. Nguyễn Văn Tuyến cho biết.

Việc xây dựng thành công quy trình tổng hợp Favipiravir còn góp phần nâng cao năng lực nghiên cứu, triển khai của các nhà khoa học Việt Nam trong lĩnh vực công nghệ hóa dược, tiến tới tự chủ được nguồn nguyên liệu thuốc điều trị COVID-19 trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp kéo dài.