Ngày 27/10, cả Nhật Bản, Philippines và Úc cùng bày tỏ ủng hộ quyết định của Mỹ điều tàu chiến tới khu vực quanh các đảo nhân tạo do Trung Quốc xây dựng trái phép ở Biển Đông.

Thủ tướng Nhật Shinzo Abe (Ảnh: AFP)

Hãng Kyodo cho biết nhà lãnh đạo Nhật Bản Shinzo Abe đã công khai sự ủng hộ trong bài phát biểu tại thủ đô Astana của Kazakhstan.

"Tôi hiểu rằng việc đó (tàu chiến đã được điều đi) phù hợp với luật pháp quốc tế. Hành động đơn phương (của Trung Quốc) là mối lo chung đối với cộng đồng quốc tế", ông Abe khẳng định.

Thủ tướng Abe đang trong chuyến công du 5 nước Trung Á kéo dài một tuần. Ông đưa ra tuyên bố trên ngay sau khi chính phủ Nhật Bản khẳng định Tokyo nhìn nhận tích cực về hoạt động tuần tra hàng hải của Mỹ ở khu vực.

Tổng thống Philippines Benigno Aquino cũng ra tuyên bố hưởng ứng tương tự.

"Tôi cho rằng mọi người đều hoan nghênh sự cân bằng về quyền lực. Một khi (chiến hạm Mỹ) tuân theo các luật lệ quốc tế, chúng tôi không thấy có vấn đề gì trong việc các tàu này đi qua. Nếu nói ủng hộ tự do hàng hải mà lại tìm cách ngăn cản các tàu bè khác, thì có vẻ không phù hợp", Tổng thống Philippines phát biểu trước báo giới.

Bộ Quốc phòng Úc cũng ra thông cáo ủng hộ tự do hàng hải tại Biển Đông.

"Điều quan trọng cần phải thừa nhận là theo luật pháp quốc tế, mọi quốc gia đều có quyền tự do hàng hải và hàng không, kể cả tại Biển Đông. Úc ủng hộ mạnh mẽ các quyền này", tuyên bố của Bộ Quốc phòng Úc nêu rõ.

Tuyên bố còn nhấn mạnh Úc có các lợi ích chính đáng trong việc duy trì hòa bình và ổn định tại Biển Đông, nơi có tới gần 60% lượng hàng xuất khẩu của nước này được vận chuyển qua đây. Tuyên bố cũng cam kết Autralia sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với Washington và các đối tác khác trong khu vực về vấn đề an ninh hàng hải.

Trước đó, vào sáng 27/10, tàu khu trục USS Lassen của Hải quân Mỹ, có trang bị lên lửa dẫn đường, đã đi vào khu vực 12 hải lý (khoảng 22 km) quanh các bãi đá Xu Bi và Vành Khăn tại quần đảo Trường Sa ở Biển Đông.

Chuyến tuần tra này của tàu Hải quân Mỹ được giới quan sát nhìn nhận là sự khởi đầu cho loạt hành động thách thức tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh ở một trong những tuyến hàng hải tấp nập nhất thế giới.

Động thái trên của Mỹ đã "chọc giận" Trung Quốc. Thứ trưởng ngoại giao nước này Zhang Yesui triệu Đại sứ Mỹ Max Baucus để phản đối kịch liệt và yêu cầu Washington ngừng ngay hành động mà Bắc Kinh cho là "đe dọa chủ quyền và các lợi ích an ninh" của Trung Quốc.

Bộ ngoại giao Trung Quốc cáo buộc Mỹ "cố ý khiêu khích" và cho biết hành động của Washington chỉ càng khiến Bắc Kinh đẩy mạnh hơn các hoạt động xây dựng ở Biển Đông.

"Trung Quốc sẽ đáp trả hành động cố ý khiêu khích này", người phát ngôn Bộ ngoại giao Trung Quốc Lu Kang nói. "Trung Quốc sẽ không dung thứ cho bất kỳ hành động nào gây nguy hại an ninh của Trung Quốc".

Bắc Kinh còn tuyên bố Washington và Tokyo là "những người ngoài cuộc" trong các tranh chấp ở Biển Đông và không nên can thiệp vào việc này.

Trên thực địa, Bộ Quốc phòng Trung Quốc điều 2 tàu hải quân, gồm tàu khu trục tên lửa Lan Châu và tàu tuần tra Đài Châu, để cảnh báo tàu Mỹ.

Theo Dân trí