Ban hành Bộ chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi

1. Tầm quan trọng của chế độ ăn với người bị bại liệt

Có chế độ dinh dưỡng tốt là điều quan trọng đối với mọi người, giúp tất cả các tế bào có được năng lượng cần thiết và duy trì các cơ quan hoạt động bình thường. Ăn một chế độ ăn giàu dinh dưỡng, giàu protein đặc biệt quan trọng với người sống sót sau bệnh bại liệt với các cơ bị yếu hoặc liệt.

Cùng với việc quản lý cẩn thận mức độ hoạt động, chế độ ăn uống phù hợp có thể giúp bảo tồn năng lượng, giúp người bệnh khỏe mạnh và cơ thể trong tình trạng tốt.

Dinh dưỡng ảnh hưởng đến khả năng phục hồi và chất lượng cuộc sống của người bị bại liệt.

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng đối với người bệnh bại liệt, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, khả năng phục hồi và chất lượng cuộc sống của họ. Chế độ ăn tốt sẽ giúp người bệnh trong nhiều khía cạnh:

Duy trì sức khỏe tổng thể:

Cung cấp năng lượng: Bệnh bại liệt có thể gây khó khăn trong vận động nhưng cơ thể vẫn cần năng lượng để duy trì các hoạt động sống cơ bản. Chế độ ăn cân bằng giúp cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể hoạt động.

Tăng cường hệ miễn dịch: Dinh dưỡng đầy đủ giúp tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các bệnh nhiễm trùng, đặc biệt quan trọng đối với người bệnh bại liệt có thể gặp khó khăn trong việc vệ sinh cá nhân.

Ngăn ngừa loét: Người bệnh bại liệt, đặc biệt là những người phải nằm liệt giường trong thời gian dài, có nguy cơ bị loét do tì đè. Chế độ ăn giàu protein và vitamin C giúp duy trì sức khỏe của da, ngăn ngừa loét.

Hỗ trợ phục hồi chức năng:

Phục hồi cơ bắp: Bại liệt có thể gây yếu cơ hoặc teo cơ. Protein là chất dinh dưỡng thiết yếu để xây dựng và phục hồi cơ bắp. Chế độ ăn giàu protein giúp duy trì khối lượng cơ bắp và hỗ trợ quá trình phục hồi chức năng vận động.

Phục hồi hệ thần kinh: Một số vitamin nhóm B, omega-3, omega-6 có vai trò quan trọng trong việc duy trì và phục hồi chức năng của hệ thần kinh. Chế độ ăn đa dạng giúp cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng này.

Cải thiện tiêu hóa:

Ngăn ngừa táo bón: Do hạn chế về vận động, người bệnh bại liệt dễ bị táo bón. Chế độ ăn giàu chất xơ từ rau xanh, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt giúp cải thiện tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón.

Dễ tiêu hóa: Đối với những người gặp khó khăn trong việc nhai nuốt, thức ăn nên được chế biến mềm, dễ tiêu hóa.

2. Các dưỡng chất cần thiết với người bại liệt

Trong hành trình phục hồi, ngoài các can thiệp và liệu pháp y tế, dinh dưỡng đóng vai trò then chốt trong việc tăng cường sức mạnh, chức năng miễn dịch, hỗ trợ quá trình chữa bệnh tổng thể. Hiểu cách các chất dinh dưỡng cụ thể tương tác với cơ chế của cơ thể mang lại một con đường đầy hứa hẹn để tối ưu hóa kết quả phục hồi. Từ chế độ ăn giàu protein đến thực phẩm chứa vi chất dinh dưỡng, tác động của việc lựa chọn chế độ ăn uống không chỉ đơn thuần là dinh dưỡng mà còn ảnh hưởng đến khả năng lấy lại chức năng và sức sống của cơ thể.

Đối với những người bại liệt, thói quen ăn uống tốt và dinh dưỡng hợp lý còn ngăn ngừa các vấn đề về ruột và tiết niệu, ngăn ngừa tăng cân, duy trì mức năng lượng hợp lý. Một chế độ ăn uống lành mạnh với đủ protein, chất béo và calo tối ưu cùng nhiều vitamin, khoáng chất là rất quan trọng cho hoạt động cơ bắp tối ưu.

Nghiên cứu tại Viện Hậu bại liệt Hoa Kỳ phát hiện ra rằng những người sống sót sau bệnh bại liệt có lượng đường trong máu ở mức bình thường thấp gặp nhiều khó khăn trong khả năng chú ý và tập trung, báo cáo cho thấy nhiều triệu chứng hơn khi họ không ăn protein vào bữa sáng.

Mối quan hệ giữa chế độ ăn uống và các triệu chứng hội chứng sau bại liệt như yếu cơ và khớp, đau nhức, mệt mỏi, kiệt sức, teo cơ, vấn đề về hô hấp hoặc nuốt... đã được thấy trong Khảo sát Hậu bại liệt Quốc gia năm 1998, những người sống sót sau bệnh bại liệt càng ăn ít protein vào bữa sáng thì tình trạng yếu và mệt mỏi hàng ngày càng nghiêm trọng.

Chế độ ăn uống của người bại liệt cần được đáp ứng đủ lượng protein.

Thực phẩm giàu dinh dưỡng

Thực phẩm giàu chất dinh dưỡng cung cấp các vitamin, khoáng chất, chất chống oxy hóa thiết yếu hỗ trợ sức khỏe tổng thể và hỗ trợ phục hồi. Tập trung vào việc kết hợp nhiều loại trái cây, rau quả nhiều màu sắc, protein nạc, ngũ cốc nguyên hạt và chất béo lành mạnh vào kế hoạch ăn cho bệnh nhân bại liệt.

Protein cho chức năng cơ bắp

Protein rất cần thiết cho việc sửa chữa và hoạt động của cơ. Để cơ bắp có cơ hội duy trì hoặc tăng cường sức mạnh, chế độ ăn uống của người bại liệt cần được đáp ứng đủ lượng protein. Những người bại liệt có thể được hưởng lợi từ việc tăng lượng protein để duy trì khối lượng cơ bắp và hỗ trợ phục hồi.

Các nguồn như thịt nạc, cá, trứng, sữa, các loại đậu và protein từ thực vật nên được đưa vào biểu đồ chế độ ăn uống cho bệnh nhân. Chọn thịt nạc (ít chất béo) và cố gắng ăn protein trong mỗi bữa ăn để cung cấp liên tục cho cơ bắp. Mục tiêu mỗi ngày là 1g protein cho mỗi kg cân nặng (không quá 1,2 g/kg). Điều cần lưu ý là nên chọn nguồn protein ít chất béo, ít cholesterol, giảm khẩu phần ăn và hạn chế carbohydrate.

Hydrat hóa và tuần hoàn

Hydrat hóa đầy đủ rất quan trọng đối với mọi người, đặc biệt đối với những người bị bại liệt, vì nó giúp duy trì tuần hoàn và các chức năng cơ thể tối ưu. Đảm bảo uống đủ nước trong ngày và cân nhắc chất lỏng giàu chất điện giải để hỗ trợ hydrat hóa trong kế hoạch ăn kiêng cho bệnh nhân.

Uống đủ nước rất quan trọng.

Sức khỏe xương và canxi

Bại liệt có thể dẫn đến giảm mật độ xương và tăng nguy cơ gãy xương. Thực phẩm giàu canxi như các sản phẩm từ sữa, rau lá xanh như cải xoăn, rau bina, ngũ cốc tăng cường, các loại hạt góp phần tăng cường sức khỏe của xương nên được đưa vào biểu đồ chế độ ăn uống cho bệnh nhân bại liệt.

Chất chống oxy hóa và hỗ trợ miễn dịch

Chất chống oxy hóa có trong trái cây, rau, quả hạch, các loại hạt giúp chống lại stress oxy hóa và chứng viêm, có nguy cơ tăng cao ở những người bị liệt. Việc kết hợp các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa có thể hỗ trợ chức năng miễn dịch và sức khỏe tổng thể trong chế độ ăn uống cho bệnh nhân.

Thực phẩm bổ dưỡng nên thêm vào chế độ ăn uống

Acid béo omega-3: Được tìm thấy trong cá béo (như cá hồi, cá thu, hạt lanh) và quả óc chó, acid béo omega-3 hỗ trợ sức khỏe não bộ, giảm viêm, có thể hỗ trợ chức năng thần kinh và phục hồi.

Quả mọng: Quả việt quất, dâu tây, quả mâm xôi chứa nhiều chất chống oxy hóa giúp bảo vệ tế bào khỏi bị hư hại và tăng cường sức khỏe tổng thể. Chúng cũng cung cấp chất xơ, hỗ trợ sức khỏe tiêu hóa cho người bệnh.

Rau lá xanh đậm: Rau bina, cải xoăn, củ cải Thụy Sĩ rất giàu vitamin (như vitamin K và folate) và khoáng chất (như sắt và canxi) góp phần tăng cường sức khỏe của xương, đông máu và chức năng miễn dịch.

Các loại hạt: Hạnh nhân, hạt chia, hạt bí ngô... là nguồn cung cấp chất béo, protein và chất xơ lành mạnh. Chúng cũng cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu như magie, hỗ trợ chức năng cơ và thần kinh trong điều trị liệt.

3. Lời khuyên thiết thực để thực hiện chế độ ăn uống dinh dưỡng

Lập kế hoạch bữa ăn: Lập kế hoạch bữa ăn bao gồm cân bằng chất dinh dưỡng trong ngày cho chế độ ăn cho bệnh nhân.

Các bữa ăn nhỏ, thường xuyên: Ăn các bữa ăn nhỏ hơn, thường xuyên hơn có thể hỗ trợ tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng trong biểu đồ chế độ ăn uống.

Hỏi ý kiến chuyên gia dinh dưỡng: Chuyên gia dinh dưỡng có thể cung cấp hướng dẫn cá nhân dựa trên nhu cầu sức khỏe cá nhân và mục tiêu điều trị bệnh liệt. Các chuyên gia cũng khuyến nghị người bệnh hoặc người chăm sóc luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thay đổi chế độ ăn, đặc biệt là nếu người bệnh có vấn đề về thận.

Chất bổ sung: Trong một số trường hợp, chất bổ sung có thể cần thiết để đáp ứng các yêu cầu dinh dưỡng cụ thể cho kế hoạch ăn kiêng cho bệnh nhân bại liệt.