Ngày 20/4, tại TP. Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai, Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) và Quân chủng Phòng không - Không quân Việt Nam tổ chức Lễ khởi động dự án xử lý dioxin tại sân bay Biên Hòa - điểm nóng ô nhiễm dioxin lớn nhất Việt Nam.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình đến dự lễ khởi động dự án. Ảnh: VGP/Mạnh Hùng

Tham dự lễ khởi động có Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình; Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh; lãnh đạo cơ quan Quốc hội và các bộ, ngành, tỉnh Đồng Nai. Về  phía Hoa Kỳ có Thượng Nghị sĩ Patrick Leahy, Phó Chủ tịch Ủy ban Chuẩn chi Thượng viện Hoa Kỳ và các Thượng Nghị sĩ trong Đoàn Thượng viện Hoa Kỳ thăm Việt Nam; Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Hợp chúng quốc Hoa Kỳ tại Việt Nam Daniel Kritenbrink.

Từ năm 2016, USAID đã hợp tác với các cơ quan chức năng của Chính phủ Việt Nam hoàn thành đánh giá ô nhiễm dioxin tại sân bay Biên Hòa, nơi lưu chứa và chiết nạp dioxin chính trong thời kỳ chiến tranh Việt Nam.

Theo kết quả đánh giá, khối lượng đất và trầm tích nhiễm dioxin cần xử lý là 500.000 m3, gấp khoảng 4 lần so với khối lượng đã xử lý tại sân bay Đà Nẵng. Tiếp sau hoạt động đánh giá, năm 2018, USAID đã ký các thỏa thuận với Bộ Quốc phòng Việt Nam cho giai đoạn đầu kéo dài 5 năm với kinh phí cam kết là 183 triệu USD cho dự án xử lý ô nhiễm dioxin tại khu vực sân bay Biên Hòa.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình và Thượng Nghị sĩ Patrick Leahy trao đổi trước lễ khởi động dự án.

Tại lễ khởi động, Thượng Nghị sĩ Patrick Leahy đánh giá cao sự hỗ trợ của Chính phủ Việt Nam trong nỗ lực nhằm xoa dịu vết thương chiến tranh, đồng thời cho rằng, việc khởi động dự án xử lý chất độc dioxin khu vực sân bay Biên Hòa giai đoạn 1 là cột mốc đỉnh cao trong nhiều năm hợp tác giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, được bắt đầu từ những năm 1980, khi Chính phủ Việt Nam cung cấp sự hỗ trợ vô giá đối với Bộ Quốc phòng Mỹ trong việc tìm kiếm lính Mỹ mất tích trong chiến tranh.

Phát biểu tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình bày tỏ vui mừng khi cùng với Thượng Nghị sĩ Patrick Leahy và các Thượng Nghị sĩ trong Đoàn Thượng viện Hoa Kỳ thăm Việt Nam chứng kiến sự kiện lễ khởi động dự án xử lý ô nhiễm dioxin khu vực sân bay Biên Hòa giai đoạn 1, được triển khai bằng nguồn vốn ODA của Hoa Kỳ và vốn đối ứng từ ngân sách của Chính phủ Việt Nam.

Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình khẳng định đây là một trong các hoạt động quan trọng nhằm hiện thực hóa những nội dung trong Tuyên bố chung của lãnh đạo cấp cao Việt Nam và Hoa Kỳ trong chuyến thăm chính thức Việt Nam, năm 2017 của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump.

Thay mặt Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn và chất độc hóa học sau chiến tranh ở Việt Nam, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình đánh giá cao các cơ quan chức năng của Việt Nam đã nỗ lực, phối hợp với cơ quan chức năng của Hoa Kỳ trong việc thực hiện khối lượng rất lớn công việc và làm tốt công tác chuẩn bị để có thể tổ chức lễ khởi động dự án, đánh dấu một sự kiện quan trọng trong hợp tác giữa Việt Nam và Hoa Kỳ về khắc phục hậu quả chiến tranh.

Theo Phó Thủ tướng, chiến tranh ở Việt Nam kết thúc đã lâu nhưng hậu quả chất độc dioxin vẫn còn ảnh hưởng lớn đối với sức khỏe con người và môi trường. Nhiều vùng đất ở Việt Nam bị phun rải chất độc dioxin trong chiến tranh, trong đó sân bay Biên Hòa, một trong những địa điểm nóng về tồn lưu dioxin.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình và Thượng Nghị sĩ Patrick Leahy  cùng các đại biểu thực hiện nghi thức khởi động dự án xử lý ô nhiễm dioxin tại Sân bay Biên Hòa.

Việt Nam hiện có khoảng 4,8 triệu người bị phơi nhiễm chất dioxin, hơn 3 triệu người là nạn nhân chất độc này và dioxin gây ảnh hưởng đến cả thế hệ thứ 3. Chính vì vậy Chính phủ Việt Nam luôn xác định công tác khắc phục hậu quả chất độc hóa học sau chiến tranh là nhiệm vụ cấp bách, thể hiện tính nhân đạo, nhân văn sâu sắc, góp phần thực hiện tốt mục tiêu bảo vệ tính mạng, sức khỏe, an toàn cho nhân dân, làm sạch môi trường, tạo điều kiện cho phát triển kinh tế, xã hội bền vững.

Ngay từ đầu nhiệm kỳ này, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định hợp nhất, thành lập Ban Chỉ đạo Quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn và chất độc hóa học sau chiến tranh ở Việt Nam do Thủ tướng Chính phủ là Trưởng Ban.

Trong hợp tác giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, thời gian qua, các cơ quan chức năng hai nước đã phối hợp chặt chẽ, triển khai thực hiện nhiều hoạt động như: Nghiên cứu, điều tra, khảo sát, đánh giá môi trường bị ô nhiễm dioxin; thực hiện 8 dự án hỗ trợ y tế, chăm sóc sức khỏe, phục hồi chức năng cho người khuyết tật Việt Nam ở một số tỉnh bị phun rải chất da cam; gần đây nhất là xử lý thành công hơn 150.000 m3 đất ở điểm nóng ô nhiễm chất độc dioxin sân bay Đà Nẵng, để bàn giao hơn 32,4 ha đất phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Những kết quả này tuy mới là bước đầu nhưng có ý nghĩa quan trọng trong việc thúc đẩy quan hệ đối tác toàn diện giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. 

Thay mặt Chính phủ Việt Nam, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình trân trọng cảm ơn sự quan tâm, ủng hộ của Quốc hội, Chính phủ và nhân dân Hoa Kỳ đã cùng với Việt Nam khắc phục hậu quả chất dioxin ở Việt Nam trong những năm qua.

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng nhìn nhận bên cạnh những kết quả đạt được, công tác khắc phục hậu quả chất độc hóa học sau chiến tranh ở Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế, khó khăn về năng lực quản lý, điều hành, công nghệ xử lý; khối lượng, diện tích khu vực ô nhiễm rất lớn; nguồn lực kinh phí và nhiều người bị ảnh hưởng chất dioxin cần được hỗ trợ…

Do đó, nhân sự kiện khởi động dự án này, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Quốc phòng, Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo khắc phục hậu quả bom mìn và chất độc hóa học sau chiến tranh ở Việt Nam cần quan tâm chỉ đạo chủ đầu tư phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng của Hoa Kỳ tổ chức thực hiện thành công dự án, bảo đảm chất lượng, hiệu quả, đúng tiến độ. Đặc biệt lưu ý việc bảo đảm xử lý triệt để dioxin theo quy chuẩn, tiêu chuẩn Việt Nam, bảo đảm an toàn cho sức khỏe con người.

Cùng với đó, tiếp tục hợp tác chặt chẽ với các cơ quan chức năng của Hoa Kỳ để huy động nguồn lực nhằm thúc đẩy công tác khắc phục hậu quả chất độc hóa học sau chiến tranh ở Việt Nam.

Khẳng định công tác xử lý ô nhiễm dioxin và xoa dịu nỗi đau da cam chính là lương tâm và trách nhiệm, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình trân trọng đề nghị Thượng Nghị sĩ Patrick Leahy, các Thượng Nghị sĩ Hoa Kỳ và Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam với vai trò trọng trách của mình tiếp tục ủng hộ và vận động Quốc hội, Chính phủ, nhân dân Hoa Kỳ tăng cường hợp tác thực hiện nhiều dự án hơn nữa để đáp ứng nhu cầu chính đáng của nhiều người dân Việt Nam, vì lợi ích chung của hai nước, góp phần thúc đẩy quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ trong thời gian tới.