Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye quyết định dự lễ duyệt binh tại Trung Quốc, bất chấp làm mất lòng đồng minh Mỹ, bởi muốn tranh thủ sự ủng hộ của Bắc Kinh, cô lập Triều Tiên.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye. Ảnh: AP

Những dấu hiệu mới nhất đánh dấu sự thay đổi trong quan hệ quốc tế tại khu vực bán đảo Triều Tiên được cho là sẽ diễn ra trong tuần này, khi Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye đến Trung Quốc tham dự lễ duyệt binh kỷ niệm 70 năm kết thúc Thế chiến thứ II ở châu Á, trong khi nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un lại vắng mặt.

Chuyến đi của Tổng thống Park diễn ra trong bối cảnh căng thẳng đối đầu vũ trang tại khu vực biên giới giữa hai miền Triều Tiên được tháo ngòi nổ hôm 25/8. Hai bên còn nhất trí tổ chức cuộc hội đàm thảo luận về việc đoàn tụ của các gia đình ly tán sau chiến tranh Triều Tiên vào ngày 7/9.

Mặc dù nhà lãnh đạo Kim Jong-un ca ngợi thỏa thuận chung giữa hai bên là dấu mốc quan trọng trong việc làm giảm căng thẳng quân sự và đặt mối quan hệ liên Triều vào quỹ đạo của "hòa giải và niềm tin", song sự thờ ơ của Trung Quốc trong cuộc đối đầu vừa qua cũng như mối quan hệ ngày càng nồng ấm giữa Bắc Kinh và Seoul những năm gần đây, được cho là gây sức ép ngày càng lớn lên Bình Nhưỡng và mối quan hệ liên minh truyền thống Trung - Triều.

Hôm qua, Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc cho biết, bà Park Geun-hye sẽ hội kiến với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào ngày 2/9 và sẽ có cuộc hội đàm với Thủ tướng Lý Khắc Cường. Ngày 3/9, bà cùng hàng chục các nhà lãnh đạo quốc tế khác sẽ dự lễ duyệt binh quan trọng tại quảng trưởng Thiên An Môn. Đây là lần đầu tiên Trung Quốc tổ chức và mời khách quốc tế dự duyệt binh mà không phải nhân dịp quốc khánh.

Trong khi đó, Triều Tiên, đồng minh truyền thống và duy nhất của Trung Quốc, chỉ cử Ủy viên Bộ Chính trị Choe Ryong-hae đến dự lễ duyệt binh. Hiện vẫn chưa rõ ông Choe có hội đàm với Chủ tịch Tập hoặc Thủ tướng Lý hay không.

Wall Street Journal dẫn lời một người phát ngôn của chính phủ Hàn Quốc cho hay, quyết định trên của Tổng thống Park được đưa ra trên cơ sở "xem xét cẩn thận". Trước đó, Seoul chỉ tuyên bố bà đã nhận lời mời của Trung Quốc dự lễ kỷ niệm, nhưng không khẳng định tham dự hoạt động quan trọng nhất là lễ duyệt binh.

Cách xử lý này của Hàn Quốc được cho là nhằm cân bằng mối quan hệ của nước này với Trung Quốc và Mỹ. Đại đa số các nhà lãnh đạo phương Tây đều không nhận lời mời của Trung Quốc, bởi lo ngại Bắc Kinh tận dụng lễ duyệt binh để phỗ diễn sức mạnh quân sự và tăng cường làn sóng chủ nghĩa dân tộc trong nước.

Tuy nhiên, chính giới và truyền thông Hàn Quốc lại đạt được nhận thức chung cho rằng, Tổng thống Park Geun-hye nên dự lễ duyệt binh để tăng cường mối quan hệ với Trung Quốc, mặc dù hành động này có thể khiến Mỹ phật ý. Trước đó, có thông tin cho hay Washington gây sức ép lên Seoul về việc này, tuy nhiên Bộ Ngoại giao Mỹ đã phủ nhận và tuyên bố tôn trọng quyết định của đồng minh.

"Quan hệ Mỹ - Trung nằm trong trạng thái mất kiểm soát nhẹ và Hàn Quốc là quốc gia có thể dao động về bất kỳ nước nào", Financial Times dẫn lời Giáo sư John Delury thuộc Đại học Yonsei bình luận. "Hành động của bà Park Geun-hye rất thông minh, vừa được lòng ông Tập Cận Bình, trong khi chỉ khiến Mỹ mất lòng chút ít".

Lợi ích kinh tế là một trong những nhân tố quan trọng thắt chặt hơn quan hệ Trung - Hàn. Theo số liệu của Hiệp hội Thương mại quốc tế Hàn Quốc, kim ngạch thương mại 6 tháng đầu năm nay giữa Trung Quốc với nước này gấp 50 lần kim ngạch giữa Trung Quốc với Triều Tiên. Bắc Kinh là đối tác thương mại số một của Seoul, trong khi Seoul là đối tác thương mại thứ tư của Bắc Kinh. Đầu tháng 6, Hàn Quốc và Trung Quốc ký Hiệp định thương mại tự do với kỳ vọng nâng tổng kim ngạch thương mại song phương lên mức 300 tỷ USD.

Về mặt chiến lược, Hàn Quốc muốn có được sự hợp tác của Trung Quốc trên vấn đề Triều Tiên, bởi Bắc Kinh là đối tác cung cấp lương thực và nguyện liệu chính cho Bình Nhưỡng. Giới chuyên gia ước tính, Trung Quốc chiếm 90% xuất khẩu của Triều Tiên.

Giới chức Hàn Quốc cho rằng, Trung Quốc hiểu quan điểm của Seoul trên vấn đề liên Triều. Trong cuộc hội đàm trước đó giữa Chủ tịch Tập và Tổng thống Park, hai nhà lãnh đạo đã thảo luận về vấn đề thống nhất hai miền Triều Tiên, chủ đề trước đây Bắc Kinh coi là cấm kỵ bởi ám chỉ sự sụp đổ của chính quyền Bình Nhưỡng.

Người phát ngôn chính phủ Hàn Quốc cho biết, trong cuộc hội kiến sắp tới, bà Park và ông Tập sẽ thảo luận về tình hình bán đảo liên Triều, nhưng không đề cập đến nội dung cụ thể. Giới phân tích cho rằng, chiến lược của bà Park là làm suy giảm sự hỗ trợ của Trung Quốc với Triều Tiên, tuy nhiên đây được cho là một nhiệm vụ khó khăn.

"Bà ấy đang cố ly gián Trung Quốc và Triều Tiên", Giáo sư Robert Kelly thuộc Đại học Quốc gia Pusan nhận định. "Nhưng điều này sẽ không thể xảy ra qua một đêm được".

Theo VnExpress