Thủ tướng Hy Lạp Alexis Tsipras ngày 20/8 tuyên bố từ chức và kêu gọi tổ chức bầu cử Quốc hội trước thời hạn dự kiến vào ngày 20/9.

Ông Tsipras sẽ phải đối mặt với cơn "thịnh nộ" của những cử tri vốn bỏ phiếu "Không" chấp nhận duy trì những chính sách thắt lưng buộc bụng đi kèm gói cứu trợ thứ ba trong cuộc trưng cầu ý dân tháng trước nhưng rút cuộc vẫn phải oằn mình để gánh lấy các biện pháp khắc khổ này.

Thủ tướng Hy Lạp Alexis Tsipras

Quyết định kêu gọi bầu cử sớm của ông Tsipras đưa ra ngay sau khi Hy Lạp được các chủ nợ chấp thuận chương trình cứu trợ thứ ba trị giá 86 tỷ Euro, giải ngân trong vòng 3 năm tới.

Có thể thấy, ông Tsipras đang đặt cược vào cuộc bầu cử sớm này với hy vọng chiến thắng sẽ giúp ông củng cố tín nhiệm đối với cử tri trước khi triển khai những phần khó khăn nhất của chương trình cứu trợ thứ ba này.

Quan chức giấu tên của chính phủ Hy Lạp cho biết, mục đích của Thủ tướng Tsipras khi kêu gọi bầu cử sớm là nhằm dập tắt "cuộc nổi loạn" trong chính đảng Syriza cầm quyền.

Bên cạnh đó, Thủ tướng Tsipras cũng hy vọng chứng tỏ sự ủng hộ của cử tri đối với thỏa thuận gói cứu trợ thứ ba mà ông buộc phải ký kết với các bên cho vay để ngăn chặn tình trạng vỡ nợ dù hành động này đi ngược lại cam kết của ông về việc chấm dứt chính sách thắt lưng buộc bụng khi tranh cử.

Tuy nhiên, Thủ tướng Tsipras khẳng định: "Tôi không hối hận vì quyết định thỏa hiệp để đạt được gói cứu trợ thay vì một hành động anh hùng nhưng như là "tự sát" đối với phần lớn người dân Hy Lạp".

Nhận đơn từ chức của Thủ tướng Tsipras, Tổng thống Prokopis Pavlopoulos đã cam kết rằng, ông sẽ đảm bảo tất cả những thỏa thuận mà chính phủ cánh tả đã ký kết trong trong khoảng thời gian cầm quyền vỏn vẹn 7 tháng qua sẽ được tuân thủ.

"Tôi sẽ thực hiện nghĩa vụ của mình theo cách không hủy hoại những trách nhiệm mới nhất mà chúng ta vừa nhận lấy, theo những thỏa thuận mà chúng ta vừa ký và cũng vừa được thực thi ngày hôm qua. Chúng tôi sẽ hoàn thành những cam kết đó một cách đầy đủ. Chúng tôi cũng sẽ không làm ảnh hưởng đến hành trình an toàn của đất nước này trong Liên minh châu Âu và Khu vực Eurozone", ông Pavlopoulos nói.

Theo Hiến pháp Hy Lạp, Tổng thống avlopoulos sẽ trao cho lãnh đạo phe đối lập chính Vangelis Meimarakis của Đảng Dân chủ mới cơ hội để thành lập một chính phủ trước khi quyết định tổ chức bầu cử trước thời hạn, song điều này khó có thể thành công.

Mặc dù vậy, ông Meimarakis vẫn khẳng định nỗ lực thành lập một chính phủ liên minh: "Tôi cho rằng đây là nghĩa vụ và trách nhiệm chính trị của mình khi tìm mọi phương án trong trường hợp Quốc hội hiện nay có thể đưa ra một giải pháp, và vì thế, chúng tôi cũng sẽ có một ý tưởng về những gì có thể làm sau các cuộc bầu cử".

Đảng trung hữu Dân chủ mới hiện vẫn chưa tìm được gương mặt mới thay thế cựu Thủ tướng Antonis Samaras, người khó có thể gây dựng lại thiện cảm với cử tri Hy Lạp vì quãng thời gian cầm quyền của ông gắn liền với những năm khắc khổ nhất của người dân "Xứ sở thần thoại". Trong khi đó, Thủ tướng vừa từ chức Tsipras được đánh giá vẫn là gương mặt triển vọng nhất cho vị trí Thủ tướng.

Tạp chí Wall Street Journal của Mỹ nhận định, cuộc bầu cử trước thời hạn lần này ở Hy lạp có tác động to lớn hơn bất cứ cuộc trưng cầu ý dân nào. Tờ báo này cho rằng, dù ông Tsipras vẫn đứng đầu trong danh sách những ứng viên tiềm năng trở thành Thủ tướng nhưng cầu hỏi đặt ra là ông sẽ lãnh đạo một liên minh như thế nào khi mà đảng cảnh tả Syriza của ông đang rạn nứt nghiêm trọng.

Trong cuộc bỏ phiếu hôm 14/8 vừa qua tại Quốc hội về gói cứu trợ tài chính thứ ba cho nước này, có đến 43 lá phiếu của nghị sỹ đảng Syriza trong số 64 phiếu chống và 11 phiếu trắng, tức là chiếm hơn một nửa số phiếu không ủng hộ.

Một cuộc thăm dò dư luận mới nhất ở Hy Lạp ngày 24/7 cho thấy, đảng Syriza vẫn là đảng được ủng hộ nhiều nhất với tỷ lệ lên đến 33,6% nhưng chưa đủ để đảng này thành lập một chính phủ mà không cần liên minh.

Giới quan sát nhận định, Thủ tướng Tsipras sẽ thành lập một liên minh khiến các chủ nợ thấy an tâm hơn rằng chính phủ mới của Hy Lạp sẽ tuân thủ thỏa thuận gói cứu trợ.

Tuy nhiên, vấn đề của Hy Lạp còn trầm trọng hơn vì thỏa thuận gói cứu trợ này bị đánh giá là có nhiều lỗ hổng và việc chạy theo những yêu cầu của chủ nợ về tăng thuế trong khi cắt giảm mạnh tay chi tiêu của chính phủ sẽ không giúp nền kinh tế Nam Âu này tìm lại được tăng trưởng.

Tạp chí Wall Street Journal cho rằng, Hy Lạp cần một chính phủ không những chấp nhận được các điều khoản khắc nghiệt đi kèm gói cứu trợ mà còn phải mạnh tay hơn nữa với chương trình tư nhân hóa ở những lĩnh vực mà thỏa thuận gói cứu trợ chưa đề cập như dược phẩm./.

Theo Dân trí