Nhiều năm qua, bên cạnh việc chăm sóc, trợ giúp bảo trợ các đối tượng yếu thế trong xã hội như người khuyết tật, trẻ mồ côi, người nghèo, Hội bảo trợ người tàn tật và trẻ mồ côi tỉnh Thanh Hóa còn tham gia chỉ đạo, điều hành và xây dựng mạng lưới cộng tác viên bảo vệ quyền trẻ em và cứu trợ trẻ khuyết tật, trẻ mồ côi ở cơ sở, triển khai Luật trẻ em nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các em.

Hiện nay, toàn tỉnh Thanh Hóa có 850.165 trẻ em đang ở độ tuổi dưới 16 tuổi chiếm 24,2% dân số toàn tỉnh, trong đó trẻ em dưới 6 tuổi là 388.216 em, độ tuổi từ 16-18 tuổi là 150.899 em, có hoàn cảnh đặc biệt được hưởng chế độ trợ c p xã hội là 11.156 em, có nguy cơ rơi vào hoàn cảnh đặc biệt là 98.000 em và trẻ em trong các gia đình nghèo là 71.541.

Hội thảo tập huấn về quyền trẻ em do tỉnh Hội Thanh Hóa tổ chức

Nhằm góp phần thúc đẩy bảo vệ quyền trẻ em, căn cứ vào các chương trình, kế hoạch hành động vì trẻ em của Chính phủ và chính quyền địa phương, với chức năng nhiệm vụ của Hội; Hội Bảo trợ người tàn tật và trẻ mồ côi Thanh Hóa chủ trương thành lập Chi hội Bảo vệ quyền trẻ em và cứu trợ trẻ tàn tật, trẻ mồ côi các huyện, thị. Đồng thời, triển khai mô hình Câu lạc bộ và mạng lưới cộng tác viên bảo vệ quyền trẻ em tại các xã, phường, thị trấn…. nhằm tập hợp lực lượng những người tâm huyết hoạt động vì trẻ em trên nhiều lĩnh vực liên quan đến quyền trẻ em.

Thông qua hoạt động truyền thông, tư vấn, nắm bắt, phát hiện, hỗ trợ, can thiệp, đề xuất kiến nghị bằng chính kiến của mình… Hội đã góp phần tạo được sự chuyển biến mạnh mẽ cả nhận thức và hành động trong cộng đồng và xã hội về bảo vệ quyền trẻ em. Qua đó, tạo cơ hội để trẻ em, nhất là trẻ khuyết tật, trẻ mồ côi; trẻ có hoàn cảnh đặc biệt được tiếp cận với các dịch vụ bảo vệ quyền trẻ em, trong đó có dịch vụ tổ chức Hội cung cấp.

Xây dựng hệ thống tạo động lực cho thành công

Năm 2014, tỉnh Hội Thanh Hóa đã chỉ đạo 3 cơ sở thành lập Câu lạc bộ và mạng lưới cộng tác viên bảo vệ quyền trẻ em tại phường Quảng Thành, thành phố Thanh Hóa; xã Trường Sơn, huyện Nông Cống và xã Hà Tiến, huyện Hà Trung trên cơ sở hỗ trợ của dự án “Xây dựng mạng lưới cộng tác viên bảo vệ quyền trẻ em; ngăn ngừa trẻ em bỏ học dựa vào gia đình và cộng đồng” do Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam thực hiện. Cơ cấu tổ chức mạng lưới chủ yếu là các tình nguyện viên được phân bổ đều từ các thôn làng… Ban Chủ nhiệm có từ 3-5 người, mạng lưới cộng tác viên mỗi thôn làng trên cơ sở đầu trẻ để bố trí từ 3-7 cộng tác viên; hoạt động theo nguyên tắc tự nguyện, tự quản theo quy chế Câu lạc bộ chịu sự quản lý, giám sát của Hội Bảo trợ người tàn tật và trẻ mồ côi, chính quyền địa phương…

Nội dung hoạt động của Câu lạc bộ theo mục tiêu: giảm thiểu tình trạng trẻ bỏ học, ngăn ngừa trẻ có nguy cơ rơi vào hoàn cảnh đặc biệt… nhằm bảo vệ quyền trẻ em. Kết quả mô hình Câu lạc bộ và mạng lưới cộng tác viên bảo vệ quyền trẻ em đã ngăn ngừa giúp đỡ 176 trường hợp trẻ em có nguy cơ rơi vào hoàn cảnh đặc biệt, tiếp tục học hòa nhập tại địa phương (Quảng Thành: 76 em, Trường Sơn: 57 em, Hà Tiến: 43 em).

Năm 2015, rút kinh nghiệm lãnh chỉ đạo công tác bảo vệ quyền trẻ em, cứu trợ trẻ khuyết tật, trẻ mồ côi, tỉnh Hội Thanh Hóa tiếp tục chỉ đạo việc thành lập Chi hội Bảo vệ quyền trẻ em và cứu trợ trẻ khuyết tật, trẻ mồ côi các huyện, thị, thành phố nhằm thúc đẩy thực hiện quyền trẻ em, cứu trợ trẻ khuyết tật, trẻ mồ côi tốt hơn thông qua mô hình Câu lạc bộ và mạng lưới cộng tác viên bảo vệ quyền trẻ em khi có sự quản lý chỉ đạo trực tiếp của các Chi hội, trực thuộc Hội Bảo trợ người tàn tật và trẻ mồ côi huyện. Chương trình hoạt động bảo vệ quyền trẻ em xây dựng được lồng ghép vào chương trình hoạt động chung của Hội Bảo trợ người tàn tật và trẻ mồ côi và điều hành theo sự thống nh t chung của Thường trực huyện, thị, thành Hội trong năm.

Với cách làm sáng tạo là xây dựng mô hình điểm, rút kinh nghiệm và triển khai diện rộng đã giúp việc thành lập CLB và mạng lưới cộng tác viên bảo vệ quyền trẻ em và cứu trợ trẻ khuyết tật, trẻ mồ côi xã, phường, thị trấn trở nên nhanh chóng và hiệu quả. Đến nay, tỉnh Hội Thanh Hóa đã xây dựng được hệ thống gồm 76 Câu lạc bộ với 3.011 hội viên ở 117 thôn, làng; khối phố tại các huyện, thị xã và thành phố trên địa bàn tỉnh.

Những thành quả ban đầu

Tỉnh Hội Thanh Hóa đã chỉ đạo và điều hành, thúc đẩy thực hiện bảo vệ quyền trẻ em thông qua truyền thông vận động chính sách bằng các chương trình cụ thể như: phối hợp với các ban ngành, đoàn thể, tổ chức thành viên đưa nội dung Luật trẻ em, Luật người khuyết tật, các chủ trương, chính sách liên quan quyền trẻ em vào hoạt động chung của địa phương thông qua Trung tâm học tập cộng đồng của xã, phường, thị trấn mỗi tháng 1 kỳ có chuyên đề về bảo vệ trẻ em. Chủ động, thường xuyên đưa tin bài phản ánh chương trình hoạt động của Câu lạc bộ trên Đài Truyền thanh xã, phường 2 tin/tuần. Tỉnh Hội đã phối hợp khảo sát phát hiện đối tượng trẻ em đặc biệt khó khăn, rà soát việc thực hiện chính sách cho đối tượng, trong đó đã tư vấn, đề xuất kiến nghị với cơ quan công quyền bảo vệ quyền lợi ích tốt nhất cho 34 trường hợp chủ yếu thuộc nhóm trẻ bỏ học và bị bệnh hiểm nghèo.

Đến nay, các hoạt động hỗ trợ, can thiệp, bảo vệ quyền trẻ em của tỉnh Hội Thanh Hóa đã có những thành quả bước đầu. Hai năm qua, Hội đã hỗ trợ thăm hỏi tặng quà (tiền + hiện vật) nhân ngày lễ Tết cho 1800 em, trị giá gần 700 triệu đồng; thăm khám sức khỏe miễn phí cho 2200 em; hỗ trợ 180 xe lăn, 280 xe đạp, 120 góc học tập; hỗ trợ chăm sóc thay thế cho 20 em; hỗ trợ 500 triệu đồng cho các hoạt động vui chơi giải trí và diễn đàn quyền trẻ em...

Ngoài ra, tỉnh Hội cũng đã tổ chức hai tập huấn cấp tỉnh và 50 lớp cấp xã, phường về quyền trẻ em. Hội còn tổ chức tập huấn ngắn hạn cho 1.500 thành viên khác, chủ yếu là Ban chấp hành Liên chi hội Bảo vệ quyền trẻ em tỉnh, Ban chấp hành Chi hội huyện, Ban Chủ nhiệm Câu lạc bộ cơ sở… Đây là lực lượng quan trọng góp phần cùng cán bộ cơ quan quản lý Nhà nước về trẻ em tăng cường công tác bảo vệ chăm sóc gia đình trẻ em cơ sở.

Với cách làm chủ động sáng tạo hơn 2 năm qua, các Câu lạc bộ và mạng lưới cộng tác viên bảo vệ quyền trẻ em tỉnh Thanh Hóa đã tuyên truyền, tư vấn tập huấn quyền trẻ em cho 5.700 lượt người. Hỗ trợ giúp đỡ trên 4.000 lượt trẻ đặc biệt (như học bổng, xe đạp, xe lăn, bàn ghế học tập, quần áo, sách vở, phẫu thuật chỉnh hình, phẫu thuật tim bẩm sinh,… với nguồn quỹ vận động 2,5 tỷ đồng…

Hoạt động điều hành và xây dựng mạng lưới cộng tác viên bảo vệ quyền trẻ em được Hội Bảo trợ người tàn tật và trẻ mồ côi tỉnh Thanh Hóa thực hiện trong điều kiện còn rât nhiều thách thức, khó khăn về tổ chức, tài chính, cán bộ, đặc biệt là nhận thức về lĩnh vực bảo vệ quyền trẻ em hiện nay. Song với sự chỉ đạo sát sao của Thường trực tỉnh Hội, sự vào cuộc đầy ý thức trách nhiệm của các huyện, thị, Hội địa phương nên trong 2 năm qua đã từng bước hình thành CLB và mạng lưới cộng tác viên, bảo vệ quyền trẻ em – cứu trợ trẻ khuyết tật, trẻ mồ côi Thanh Hóa. Những kết quả bước đầu đạt được đã khẳng định vai trò, vị trí của Hội; góp phần tích cực thúc đẩy thực hiện quyền trẻ em không chỉ ở đơn vị thành lập Câu lạc bộ mà cả trên địa bàn toàn tỉnh.

Nguồn: Tạp chí Người bảo trợ