Thời hạn bắt buộc xe kinh doanh vận tải hành khách trên 9 chỗ và xe vận tải hàng hóa bằng container lắp đặt thiết bị camera giám sát đã cận kề nhưng hiện còn rất nhiều doanh nghiệp thờ ơ.

Vẫn ngóng chờ lùi thời hạn xử phạt

Nghị định 10/2020 về kinh doanh, điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ôtô quy định trước ngày 1/7/2021, ôtô kinh doanh vận tải hành khách có sức chứa từ 9 chỗ trở lên và xe vận tải hàng hoá bằng container, xe đầu kéo phải lắp camera ghi, lưu trữ hình ảnh trên xe trong suốt quá trình xe tham gia giao thông.

Là doanh nghiệp đã lắp camera từ từ lâu, ông Nguyễn Duy Khánh, Trưởng phòng điều hành Công ty TNHH MTV xe khách Sài Gòn (Saigon Bus) cho hay từ năm 2015, gần 500 xe bus và xe hợp đồng của doanh nghiệp đã được lắp camera giám sát. Sau hơn 5 năm thực hiện mang lại hiệu quả tích cực cho hoạt động của doanh nghiệp.

“Cùng với đầu tư trung tâm giám sát online, doanh nghiệp không còn phải lo những hành vi mất an toàn trên đường hay lái, phụ xe có thái độ không tốt với hành khách. Lắp camea giám sát trên các xe kinh doanh vận tải sẽ giúp quản lý của doanh nghiệp hiệu quả, hành khách cũng được đảm bảo quyền lợi và nâng cao chất lượng dịch vụ, Nhà nước cũng làm tốt việc hậu kiểm”, ông Khánh nói.

Dù chưa có con số thống kê chính thức từ cơ quan chức năng, nhưng bên cạnh việc tự giác chấp hành của một số doanh nghiệp, đa số chủ doanh nghiệp vẫn còn chần chừ trong việc lắp đặt thiết bị camera giám sát. Tìm hiểu của PV Báo Giao thông, nguyên nhân chính là do đang ngóng chờ các kiến nghị lùi thời gian xử phạt.

Là doanh nghiệp có hơn 100 đầu xe tải vận chuyển hàng hóa, ông Lê Thanh Hùng, Trưởng phòng nhân sự Công ty cổ phần Express Thành Đạt cho rằng, những lợi ích của camera phục vụ quản lý vận tải là chủ trương đúng để đảm bảo ATGT.

Tuy nhiên, lý giải vì sao chưa thực hiện quy định, ông Hùng cho hay, doanh nghiệp đang rất khó khăn do tác động của dịch bệnh. Nếu cộng tất cả chi phí, số tiền lắp camera khoảng 5 - 6 triệu đồng/xe, chi phí phát sinh cho doanh nghiệp tương đối lớn.

“Hiện doanh nghiệp đang chuẩn bị, mới ký hợp đồng với đơn vị lắp đặt nhưng đang “nghe ngóng” kiến nghị của Hiệp hội vận tải về lùi thời hạn xử phạt lắp camera mới thực hiện. Chúng tôi mong muốn cơ quan quản lý nhà nước lùi lại thời hạn xử phạt để doanh nghiệp có thời gian chuẩn bị kỹ càng hơn”, ông Hùng nói.

Ông Bùi Văn Quản, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải hàng hóa TP HCM cho hay, hiện trên địa bàn thành phố có khoảng 5.000 đầu xe tải với khoảng 160 doanh nghiệp. Tác động của dịch bệnh khiến doanh nghiệp đang bị đuối sức. Hầu hết các doanh nghiệp không triển khai lắp đặt mà đang trông chờ vào kiến nghị lùi thời hạn xử phạt của các Hiệp hội.

Băn khoăn về giao thức truyền dữ liệu, ông Khúc Hữu Thanh Hải, Phó Chủ tịch Hiệp hội vận tải khách Hải Phòng cho hay, các doanh nghiệp đã xác định trước hay sau vẫn phải lắp theo quy định. Tuy nhiên, họ đang trông chờ có quy chuẩn thiết bị camera, quy cách lắp camera và cách thức truyền về máy chủ của đơn vị quản lý.

“Một vài đơn vị đã lắp đặt trước đây để phục vụ quản lý nhưng lo lắng dữ liệu truyền có phù hợp hay phải tháo bỏ lắp thiết bị khác sẽ rất tốn kém. Hiện trên địa bàn TP Hải Phòng có khoảng hơn 1.000 xe khách, nhưng hầu hết các doanh nghiệp vẫn chưa thực hiện đúng quy định”, ông Hải cho biết.

Ông Nguyễn Quốc Mạnh, Giám đốc Công ty cổ phần vận tải ô tô Điện Biên cho hay, mỗi xe mất khoảng 7 - 10 triệu nếu lắp 2 mắt, đơn vị có hàng trăm xe sẽ tốn kém khoản tiền lớn. Tỉnh Điện Biên có khoảng 8 doanh nghiệp vận tải với khoảng 300 đầu xe nhưng đa số doanh nghiệp không mặn mà, chỉ một vài doanh nghiệp quan tâm đến việc này. Hiệp hội Vận tải ô tô Điện Biên cũng tuyên truyền đến hội viên theo tinh thần, trong khi chưa có quyết định lùi thời hạn của cơ quan quản lý nhà nước thì vẫn phải triển khai thực hiện, nếu không muốn bị xử phạt.

Đã có giao thức truyền dữ liệu

Là đơn vị cung cấp thiết bị, ông Nguyễn Văn Chiến, Giám đốc Công ty Công ty Cổ phần HC cho hay, nhiều doanh nghiệp tìm hiểu và đã chuẩn bị kinh phí lắp camera nhưng vẫn ở tinh thần nghe nghóng động thái của cơ quan quản lý nhà nước trước động thái đề xuất lùi thời hạn của doanh nghiệp.

Theo ông Chiến, lùi thời hạn gỡ khó cho doanh nghiệp vận tải nhưng cũng đẩy nhiều doanh nghiệp cung ứng thiết bị camera đến bờ vực phá sản vì họ đã sản xuất và nhập số lượng lớn thiết bị vật tư hàng hoá.

Mới đây, trả lời kiến nghị của Hiệp hội Vận tải ô tô VN về đề nghị lùi thời hạn xử phạt vi phạm hành chính đối với việc lắp camera theo quy định của Nghị định 10 đến hết năm 2022, Tổng cục Đường bộ VN không đồng thuận và yêu cầu các doanh nghiệp vận tải vẫn triển khai lắp camera giám sát trên xe kinh doanh vận tải đúng thời hạn quy định.

Tổng cục Đường bộ VN khẳng định, quy định lắp đặt camera giám sát trên xe ô tô kinh doanh vận tải hành khách có sức chứa từ 9 chỗ trở lên, xe container, xe đầu kéo là điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô nhằm mục tiêu giám sát hành vi của người lái xe, giám sát tình hình an ninh, trật tự trên xe và bảo đảm ATGT.

“Hiệp hội Vận tải ô tô VN cần tiếp tục tuyên truyền đến các đơn vị kinh doanh vận tải thực hiện theo đúng lộ trình quy định tại Nghị định 10/2020. Tổng cục Đường bộ VN sẽ tiếp tục nghiên cứu, đề xuất các giải pháp để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp vận tải ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19", Tổng cục Đường bộ VN cho biết.

Trao đổi với Báo Giao thông, ông Đỗ Công Thủy, Phó Vụ trưởng Vụ Vận tải (Tổng cục Đường bộ VN) cho biết, trên cơ sở hệ thống dữ liệu đang có, Tổng cục Đường bộ VN đã phối hợp với các đơn vị công nghệ hỗ trợ kỹ thuật xây dựng hệ thống tiếp nhận dữ liệu. Trung tâm dữ liệu đi vào hoạt động và có thể tiếp nhận dữ liệu doanh nghiệp truyền về.

Tổng cục Đường bộ VN cũng ban hành quy định về chuẩn hình ảnh, dung lượng của ảnh. Tất cả ảnh gửi về hệ thống sẽ tính toán, kiểm soát theo chuẩn này. Chất lượng hình ảnh, kỹ thuật truyền, các giải pháp truyền hình ảnh, định dạng, giao thức truyền đã được Tổng cục Đường bộ VN hoàn thiện và công bố.

Liên quan đến quy chuẩn của camera được lắp đặt, ông Đỗ Công Thủy cho biết, khác với thiết bị giám sát hành trình, camera sẽ không có quy chuẩn bởi thiết bị này đã theo chuẩn quốc tế.

“Tổng cục Đường bộ VN chỉ yêu cầu chuẩn đầu ra đảm bảo giảm chi phí thấp nhất cho doanh nghiệp. Khi doanh nghiệp vận tải truyền hình ảnh chuẩn theo đầu ra này sẽ tiếp nhận dữ liệu và xác nhận. Nếu quy định chuẩn camera riêng cho Việt Nam sẽ không phù hợp với chuẩn camera phát triển theo ngày của thị trường quốc tế”, ông Thủy nói.

Trước sau cũng phải thực hiện đúng quy định

Cũng trong thời gian qua, một số doanh nghiệp đề xuất chỉ lắp camera với những xe lưu thông trên đường. Còn những xe nghỉ dịch chưa phải lắp, nhất là đối với vận tải hành khách do phần lớn xe không chạy vì dịch. Với cách này sẽ không ảnh hưởng đến lộ trình và bài toán dài hạn của Chính phủ. Bên cạnh đó, góp phần ngăn ngừa, đẩy lùi đại dịch, thể hiện trách nhiệm xã hội của những xe đang kinh doanh.

Quan trọng hơn với cách này cũng giúp tỷ lệ xe hoạt động ít, không cần phải đầu tư một lần, dễ thở hơn cho doanh nghiệp vận tải có số lượng xe lớn. Đồng thời, nhà cung ứng camera tuy bị ảnh hưởng lớn vì hàng hoá chậm lưu thông bởi chỉ một trong các xe chạy mới lắp nhưng ít ra cũng cầm cự được. Giả sử một doanh nghiệp có 100 xe, do dịch có 10 xe hoạt động, thì trước 1/7/2021 doanh nghiệp chỉ phải đầu tư khoảng 50 triệu thay vì 500 triệu nên khá "dễ thở".

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, trước sau quy định này vẫn phải thực hiện. Việc lắp đặt camera trên xe kinh doanh vận tải đúng thời hạn sẽ phục vụ nâng cao an ninh trật tự, ATGT, lợi ích hành khách đi xe và quản lý trong nội bộ đơn vụ vận tải. Đặc biệt, trong thời điểm dịch bệnh phức tạp như hiện nay, việc lắp camera giám sát cần thiết hơn bất cứ lúc nào. Môi trường xe chở khách, xe chở công nhân, học sinh... khép kín, bật điều hoà và yếm khí nên dễ lây nhiễm khi có ca nhiễm Covid-19 và rất khó truy vết.

Việc lắp camera giúp chính doanh nghiệp vận tải và nhà nước quản lý từ xa việc đeo khẩu trang, truy vết khi cần. Nhất là khi đã có doanh nghiệp Việt đã miễn phí phần mềm kết nối liên thông với camera để tự động phát hiện ngay và cảnh báo chính xác việc không đeo khẩu trang trên xe. Vì thế, dù chưa đến hạn, nhưng nhiều nhà xe đã chủ động lắp trước để góp sức đẩy lùi đại dịch.

Điển hình là Công ty Hùng Hương - Bắc Ninh chuyên kinh doanh dịch vụ xe chở công nhân cho Khu công nghiệp. Ông Nguyễn Quốc Trung, Giám đốc công ty cho hay, trong điều kiện dịch Covid-19 bùng phát như hiện nay, camera là giải pháp hữu hiệu để phòng chống dịch từ xa, nhắc nhở từ lái xe, hành khách tuân thủ nghiêm ngặt việc đeo khẩu trang. Khi có camera cũng rất thuận lợi cho việc truy vết nếu không may trên xe có ca nhiễm hoặc nghi nhiễm Covid-19.